روسیه و فروش نفت ایران؛ بازی دو سر برد در شرایط تحریم - وبلاگ شهبازی

به گزارش وبلاگ شهبازی، پیشنهاد روسیه برای فروش نفت ایران، پیامی سیاسی به آمریکا و اروپا بود که نه تنها مسکو تحریم های ایالات متحده را رعایت نمی کند، بلکه برای دور زدن و کم اثر کردن آن حتی مسیرهای آبی و امکانات خود را در اختیار ایران می گذارد.

شعیب بهمن- روسیه به عنوان یکی از طرف های توافق هسته ای به صراحت اعلام کرده که از هیچ یک از تحریم های آمریکا علیه ایران پیروی نخواهد کرد.

هر چند روابط تهران و مسکو از نظر اقتصادی طی سال های اخیر با توسعه مناسبی روبرو نبوده اما دو کشور زمینه های متعدد و گوناگونی برای همکاری دارند و در شرایطی که آمریکا تلاش می کند حلقه تحریم ها علیه ایران را تنگ تر کند، گسترش روابط با روسیه می تواند در کم اثر کردن تحریم ها مؤثر باشد.

بر این اساس با توجه به فشارهایی که آمریکا برای به صفر رساندن صادرات و فروش نفت ایران به سایر کشورها وارد کرده، روسیه دست کم در دو حوزه فروش نفت و جهت انتقال انرژی می تواند به ایران کمک رساند.

در مورد فروش نفت از سال 2014، مذاکرات برای صادرات نفت ایران به روسیه آغاز شد و براساس طرح اولیه، قرار بود روسیه روزانه تا 500 هزار بشکه از نفت ایران را در ازای تجهیزات و کالاهای روسی خریداری کند.

این قرارداد بزرگ نفتی که ارزش ماهیانه آن یک میلیارد و 500 میلیون دلار و در مجموع به 20 میلیارد دلار در سال تخمین زده می شد، با حصول توافق هسته ای میان ایران و کشورهای 1+5 عملا به دست فراموشی سپرده شد.

با این حال در حال حاضر با توجه به تلاش آمریکا در به صفر رساندن فروش نفت ایران، تهران می تواند از طریق روسیه همچنان به صادرات نفت خود ادامه دهد. به خصوص که از گذشته طرح هایی بین ایران و روسیه در زمینه تهاتر نفتی وجود داشته و فعال شدن مجدد این طرح ها می تواند باعث گشایش در فروش نفت ایران تا حدود 500 هزار بشکه در روز شود.

استفاده از این روش دارای ویژگی های قابل توجهی است که می تواند منافع درازمدت ایران و روسیه را تامین کند.

1. معامله نفتی میان ایران و روسیه بر خلاف آنچه که به نام طرح تهاتر نفتی یا نفت در برابر غذا مطرح شده، به هیچ وجه به معنای تهاتر نیست؛ زیرا ایران می تواند با پول خود به خرید کالا و یا خدماتی بپردازد که نیاز دارد.

از سوی دیگر روسیه می تواند از این طریق به فروش کالا و تجهیزات ساخت خود به ایران بپردازد که برای این کشور دارای سود اقتصادی است.

2. قرارداد نفتی میان ایران و روسیه، روش مناسبی برای تنوع بخشیدن به مشتریان نفت ایران است چرا که بر اساس این قرارداد، روس ها نفت دریافت شده از ایران را به هر کشوری که مدنظرشان باشد، صادر خواهند کرد.

با توجه به اینکه نفت ایران از لحاظ کیفیت به نفتی که از ناحیه اورال روسیه استخراج می شود، نزدیک است، این امر می تواند صادرات و فروش نفت ایران توسط روس ها را تسهیل کند. از سوی دیگر روسیه به واسطه فروش نفت ایران می تواند سهم بیشتری از بازارهای اروپا را بدست آورد که این امر یکی از استراتژی های بلندمدت مسکو در حوزه انرژی محسوب می شود.

3. اجرای قرارداد نفتی میان ایران و روسیه سبب افزایش صادرات نفت ایران می شود که این امر می تواند کمکی برای اقتصاد ایران در دوران تحریم باشد. از سوی دیگر این قرارداد نفتی برای روسیه نیز سودآور است؛ زیرا موجب دریافت حق انتقال و فروش نفت ایران به سایر کشورها می شود.

4. معامله نفتی میان ایران و روسیه برای دو کشور که تمایل دارند رابطه گسترده و درازمدت تجاری با یکدیگر داشته باشند، یک فرصت طلایی به شمار می آید. این امر می تواند زمینه ای برای توسعه مناسبات تجاری دو کشور هم بخش های مرتبط با انرژی و هم سایر بخش های اقتصادی محسوب شود.

5. از مزایای مهم قرارداد نفتی میان ایران و روسیه، تسهیل در روابط تجاری ایران و روسیه است زیرا در حال حاضر میزان مبادلات اقتصادی ایران و روسیه بیش از مبلغ حاصل از نیمی از درآمد فروش 100 هزار بشکه نفت است. بنابراین چنین طرحی به تسهیل امور تجاری میان ایران و روسیه منجر می شود و دو کشور به حذف مبادله پول با یکدیگر می پردازند.

با توجه به مزایای فوق، به نظر می رسد امکان آن وجود داشته باشد که بنا بر یادداشت تفاهم توسعه همکاری های تجاری و اقتصادی میان دو کشور، تجار و یا شرکت های روسی به ایران در زمینه فروش نفت خود در بازار بین المللی کمک کنند و ایران پول هایی را که از این راه به دست می آورد، صرف خرید کالاهای روسی کند.

این طرح می تواند برای هر دو کشور سودآور باشد. در واقع مزایای معامله نفتی برای هر دو کشور، تهران و مسکو را مجاب می کند که با جدیت بیشتری به پیگیری و تحقق آن بپردازند.

علاوه بر بحث فروش نفت ایران از طریق روسیه، پس از توقف غیر قانونی نفت کش گریس 1 در تنگه جبل الطارق، مقامات روس به ارائه طرحی پرداختند که می تواند نفت ایران را از طریق دریای خزر به کانال ولگا و دن و سپس به دریای سیاه و از آنجا به دریای مدیترانه انتقال دهد.

جهت پیشنهادی روسیه برای انتقال نفت ایران

اگر چه ظرفیت انتقال نفت ایران از این جهت به دلیل فقدان خطوط لوله با گنجایش بالا محدود است، اما این پیشنهاد روسیه از چند جهت حائز اهمیت است:

نخست آنکه جهت پیشنهادی روسیه بسیار کوتاه تر از جهت کانال سوئز و یا تنگه جبل الطارق است.

دوم آنکه نفت کش های ایرانی در جهت روسیه با هیچ گونه محدودیت سیاسی روبرو نخواهند شد و آمریکا یا هر کشور دیگری قادر به متوقف کردن آنها نخواهد بود. در واقع این جهت کاملا بی خطر و امن خواهد بود و امریکا و اروپا نمی توانند در این جهت اختلال ایجاد کنند.

سوم آنکه پیشنهاد روسیه، پیامی سیاسی به آمریکا و اروپا بود که نه تنها مسکو تحریم های ایالات متحده را رعایت نمی کند، بلکه برای دور زدن و کم اثر کردن آن حتی جهتهای آبی و امکانات خود را در اختیار ایران می گذارد.

ح