چرا شایعه در فضای بحران کنونی افزایش یافته است؟ ، نقش دولت در کاهش یا زیاد شدن شایعه - وبلاگ شهبازی

به گزارش وبلاگ شهبازی، استاد دانشگاه و پژوهشگر اجتماعی گفت:دولت عملاً در داستان کرونا، منفعل است. تنها اقدامی که می تواند بکند این است که بگوید اخبار موثق را تنها از صدا و سیما دنبال کنید. اما اقدام دولت باید بنیادی و بر اساس اصول انجام گردد. یعنی در مدارس و دانشگاه ها آموزش های لازم را به افراد بدهد.

روح الله مهرجو استاد دانشگاه و پژوهشگر اجتماعی در تبادل نظر با خبرنگار اجتماعی وبلاگ شهبازی، شایعات همیشه وجود داشته و هر روز شاهد نشر شایعات بسیار در جامعه به ویژه در فضای مجازی هستیم که در کنار تمامی محاسنی که دارد، ترویج سریع شایعات پاشنه آشیل آن است. اما در مواقع عادی به آن چندان توجه نمی کنیم و در نهایت فردی یا ارگانی که این شایعه درباره آن منتشر شده است نسبت به تکذیب آن اقدام می نماید. اما چون امروز شایعات بر التهاب فضا می افزایند از اهمیت بیشتری برخوردار شده است و به آن توجه می کنیم. اما اینکه چرا شایعات در کشور ما با دوز بالا انجام می شود به دلیل مختلف فرهنگی باز می شود و اینکه دولت اقدامی در خور توجه برای آن انجام نمی دهد.

وی ادامه داد: دولت عملاً در قبال ترویج شایعه، منفعل است. تنها اقدامی که می تواند بکند این است که بگوید اخبار موثق را تنها از صدا و سیما دنبال کنید. اما اقدام دولت باید بنیادی و بر اساس اصول انجام شود. یعنی در مدارس و دانشگاه ها آموزش های لازم را به افراد بدهد. سیستم آموزشی ما با تغییرات روز همسو نیست به همین دلیل دانش آموز و دانشجوی ما برای زندگی در قرن بیست و یکم آماده نمی شود. به همین دلیل است که شایعات به زودی ترویج می یابد و سند آن این است که در تلگرام نوشته. به همین دلیل سوء استفاده نمایندگان نیز از این شرایط بهره خود را می برند.

مهرجو اعلام کرد: دشمنان این مرز و بوم نخستین افرادی هستند که با ترویج و نشر شایعه سعی می نمایند در میان جامعه شکاف ایجاد نمایند. آن ها هم بین مردم و حکومت به دنبال تفرقه اندازی هستند و هم در کوششند تا وحدت داخلی کشور را از بین بروند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: گروه دوم سوداگرانی هستند که به دنبال ثروت اندوزی بوده و خواستار پول بیشتر هستند. آن ها شایعات را درست می نمایند تا مردم را برای خرید یک کالا و یا خدمات ترغیب نمایند و به پول بیشتری دست یابند.

وی اضافه کرد: گروه سوم رسانه های زرد هستند که بیشتر درباره شخصیت های معروف و یا همان سلبریتی ها شایعه درست می نمایند تا مخاطب جذب نمایند و خاتمه بنگاه های مالی را مجاب نمایند که تبلیغات آنان را انجام دهند و به ثروت دست یابند.

مهرجو اظهار کرد: گروه چهارم نیز گروه های سیاسی هستند که به منظور کامیابی به مقاصد سیاسی خود به شایعه سازی روی آورده و گاهاً رقیبان خود را تخریب می نمایند.

وی گفت: رسانه ها در درجه اول باید اعتماد مردم را کسب نمایند و به آن ها اطمینان بدهند که اطلاعات واقعی را به مردم انتقال می دهند. اگر در این بخش خدشه ای به اعتماد مردم وارد شود، قطعاً ترمیم آن کار ساده ای نخواهد بود و رسانه های معاند می توانند به راحتی شبه افکنی نمایند. اقدامی که در هر موضوعی آن را انجام می دهند و در حال حاضر نیز با توجه به موضوع روز حال چه کرونا باشد و یا موضوع دیگری آن را انجام می دهند. ما هم باید قبول کنیم بنا بر بعضی از مصلحت ها گاهاً به خوبی عمل نکرده و بهانه به دست دشمنان دادیم تا نسبت به ایجاد شکاف بین جامعه و رسانه های رسمی مانند صدا و سیما اقدام نمایند و بعضی نیز هستند که این موج آفرینی ها را بپذیرند. البته ایجاد اعتماد یک اقدام زمان بر است و باید کوشش های بسیاری در این حوزه انجام داد. البته بحث اعتماد سازی و جلوگیری از شایعه سازی را ما تا بحرانی دیگر فراموش می کنیم. ارتباطات در دنیای امروز بحثی است که با زندگی ما عجین شده است و باید مهارت استفاده از آن را بیاموزیم.

مهرجو مطرح نمود: در حال حاضر دو گروه بالقوه می توانند شایعه سازی نمایند، گروه هایی سیاسی تا رقیب را بی کفایت نشان داده و در انتخابات از آن سود ببرند و دوم سوداگران مالی که بتواند کالا های احتکاری خود را به قیمت بیشتری بفروشند. در حال حاضر شاهد افزایش قیمت ماسک، ژل ضدعفونی و دارو های گیاهی، چون دارچین و ... هستیم که تنها گفته می شود برای مقابله با کرونا مضر هستند و امروز هرچه رسانه های رسمی هم بگویند شاید مورد قبول همه جامعه قرار نگیرد و یا دارویی را به عنوان درمان به خورد مردم دهند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در این حوزه احتیاج به آموزش داریم تا مهارت لازم را کسب کنیم. در دنیای خبر، خبرگزاری های معتبر به انتشار اخباری روی می آورند که حداقل دو و یا بعضی از خبرگزاری ها سه منبع خبر را تأیید نمایند؛ بنابراین شناخت منابع اصلی و معتبر در این حوزه الزامی است و نباید هر خبری را قبول و بلافاصله نسبت به انتشار آن اقدام کرد. این مسأله در زمانی، چون شیوع ویروس های بیماری زا اهمیت بیشتری می یابد.

وی در خاتمه خاطر نشان کرد: تا زمانی که اقتصاد کشور به سمت رونق فراوری ناخالص داخلی حرکت نکند و سود دلالان بیش از فراوری نمایندگان باشد، سوداگران از هر فرصتی برای ثروت اندوزی استفاده خواهند کرد؛ بنابراین دولت باید بستر مالی فراهم کند که نقدینگی مردم به فراوری سرازیر شود و سودی معقول نیز عاید آن ها شود و سفته بازی ثروت آفرینی نکند.